Viêm đa khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis), viết tắt là RA. Đây là một bệnh lý khớp khá phức tạp ảnh hưởng đồng thời đến nhiều khớp trên cơ thể. Trạng thái này thường xuất hiện dưới dạng viêm nhiễm nhẹ hoặc không rõ ràng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về RA, cách chẩn đoán và các phương pháp quản lý, kiểm soát và phòng ngừa.
Viêm đa khớp dạng thấp: từ A-Z
RA là căn bệnh có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Đối tượng mắc RA cũng đang ngày càng trẻ hóa, Thay vì thế kỷ trước chỉ xuất hiện trên người già thì nay RA đã xuất hiện thường xuyên hơn ở người trẻ hoặc người đang ở độ tuổi lao động. Viêm khớp cũng có thể xuất hiện ở trẻ em do các yếu tố di truyền và bệnh lý ngoài.
Triệu chứng của viêm đa khớp dạng thấp
RA thường khởi phát tương đối không rõ ràng với những triệu chứng thông thường của viêm khớp. Một số triệu chứng phổ biến của RA bao gồm:
Đau khớp và sưng đỏ
Một trong những biểu hiện phổ biến nhất của RA là đau nhức và sưng đỏ ở các khớp trên cơ thể. Những khớp bị ảnh hưởng thường xuyên bao gồm khớp gối, cổ tay và các khớp ngón tay. Đau có thể biểu hiện dưới dạng đau cơ bắp, đau nhức, hoặc đau kéo dài.
Tích dịch khớp
Các khớp bị viêm thường sưng to và căng tròn. Sưng viêm có thể là một biểu hiện trực tiếp của sự tích tụ dịch nhầy trong túi bao khớp. Điều này làm cho việc di chuyển khớp trở nên khó khăn và đau đớn hơn. Tràn dịch khớp gối là một ví dụ.
Cứng khớp và hạn chế vận động
Những người mắc RA thường gặp khó khăn khi di chuyển các khớp bị viêm.
Cứng khớp, tức là cảm giác khó khăn hoặc đau khi cố gắng uốn cong hoặc duỗi thẳng khớp. Đây là một triệu chứng phổ biến gây hạn chế vận động.
Điều này có thể làm ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh hoạt và lao động của người bệnh.
Suy nhược và sốt nhẹ
Ngoài các triệu chứng biểu hiện trên khớp, RA còn có thể gây cảm giác mệt mỏi và sốt.
Người bệnh có thể mất ngủ kéo dài, đau nhức khi thay đổi nhiệt độ. Sự mệt mỏi này thường xuất hiện đột ngột không báo trước.
Nguyên nhân gây viêm đa khớp dạng thấp
RA là một bệnh lý về sức khỏe có nguồn gốc phức tạp. Nguyên nhân chính gây ra RA vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, có một số yếu tố và cơ chế tiềm năng được đánh giá góp phần vào sự phát triển bệnh lý này.
Yếu tố di truyền
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc xuất hiện của viêm đa khớp dạng thấp là yếu tố di truyền. Người thuộc gia đình có tiền sử RA có nguy cơ cao hơn để phát triển bệnh này. Có những biểu hiện về di truyền có thể tác động lên hệ thống miễn dịch. Chúng làm tăng khả năng phản ứng của cơ thể với các tác nhân gây viêm nhiễm.
Hệ thống miễn dịch và viêm nhiễm
Một phần quan trọng của RA liên quan đến hệ thống miễn dịch. Hệ miễn dịch thường bảo vệ chúng ta bằng cách sản xuất các kháng thể và tế bào miễn dịch.
Tuy nhiên, trong trường hợp của RA, hệ thống miễn dịch có thể bị kích thích một cách bất thường. Điều này có thể kích thích khớp tiết quá mức dịch nhờn, gây ra viêm nhiễm trong các khớp.
Một trong số các tác nhân gây viêm RA là viêm gan C hoặc các loại viêm nhiễm khác.
Chúng có thể góp phần vào sự phát triển của RA.
Bằng cách kích thích liên tục, các tác nhân này có thể dẫn đến việc hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức, từ đó gây viêm nhiễm và tổn thương khớp.
Yếu tố môi trường và nhiễm trùng
Môi trường và nhiễm trùng cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của RA. Dị nguyên và vi trùng gây kích thích hệ miễn dịch và góp phần vào sự phát triển bệnh. Một số nghiên cứu đã ghi nhận tiếp xúc với thuốc lá, ô nhiễm bẩn có liên quan tới RA.
Việc hiểu rõ nguyên nhân cụ thể của viêm đa khớp dạng thấp vẫn còn nhiều điều cần nghiên cứu. Để nắm vững hơn về bệnh lý này và phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả, việc nghiên cứu và khám phá sâu hơn về nguyên nhân của viêm đa khớp dạng thấp là điều cần thiết.
Chẩn đoán viêm đa khớp dạng thấp
Chẩn đoán viêm đa khớp dạng thấp là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự hợp tác giữa nhiều chuyên gia y tế. Quá trình chẩn đoán thông thường bao gồm các bước sau:
Khám lâm sàng
Khám lâm sàng sẽ được bác sĩ bác sĩ chuyên khoa nội tiết thực hiện. Bác sĩ sẽ tập trung vào việc kiểm tra triệu chứng và tiền sử bệnh lý. Điều này bao gồm việc xác định các khớp bị viêm, mức độ sưng.
X-ray và siêu âm khớp
X-ray và siêu âm khớp thường được sử dụng để đánh giá mức độ viêm nhiễm. Chúng có thể hiển thị sự tổn thương trong khớp, bao gồm sự mất chất và biến dạng của xương. Siêu âm thường được sử dụng để xem xét các bao dịch và mô mềm quanh khớp.
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu là một công cụ quan trọng trong việc chẩn đoán viêm đa khớp dạng thấp. Xét nghiệm chức năng gan thận có thể được thực hiện để đánh giá sự ảnh hưởng và mức độ bệnh. Xét nghiệm máu cũng có thể bao gồm việc đo các chỉ số viêm nhiễm như huyết thanh CRP (C-reactive protein) và tốt nhất là xét nghiệm RF (faktor rheumatoid) và ACPA (anti-cyclic citrullinated peptide antibody) để kiểm tra viêm khớp và xác định liệu bệnh nhân có mắc bệnh thấp khớp hay không.
Hoàn thành xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận về tình trạng bệnh. Sau đó đưa ra các liệu pháp điều trị tương ứng. Quá trình chẩn đoán RA cần thời gian và sự chính xác để loại trừ các bệnh tương tự.
Điều trị và kiểm soát viêm đa khớp dạng thấp
Điều trị và kiểm soát RA là một phần quan trọng của việc đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Quá trình quản lý thường tập trung vào giảm triệu chứng và duy trì sự linh hoạt của khớp. Dưới đây là những phương pháp kiểm soát quan trọng:
Thể dục rèn luyện
Thường xuyên thực hiện các bài tập nhẹ giúp duy trì tính linh hoạt và sức mạnh cơ bắp.
Điều này có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Ngoài ra chúng còn giúp thư giãn và giảm stress cơ bắp, giảm độ xói mòn của khớp.
Dinh dưỡng
Một chế độ ăn lành mạnh và giàu chất chống viêm có thể hỗ trợ sức khỏe khớp. Các thực phẩm như cá hồi, hạt lanh, cây cỏ biển, và các loại trái cây và rau giàu chất chống viêm như chất chống oxy hóa và axit béo omega-3 có thể giúp kiểm soát triệu chứng.
Ngoài ra, bạn nên tránh các thực phẩm có hại nhiều dầu mỡ, muối và đường.
Các tác nhân có thể kích thích và làm chậm quá trình lành thương như thuốc lá, rượu bia cũng rất có hại đối với xương khớp.
Điều trị với thuốc
Một trong những phương pháp chính để kiểm soát triệu chứng RA là sử dụng thuốc chống viêm. Những loại này có thể bao gồm dùng nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) như ibuprofen hoặc naproxen để giảm đau và sưng. Các loại thuốc này chỉ giúp kiểm soát triệu chứng một cách tạm thời và không ảnh hưởng đến tiến triển bệnh.
Bác sĩ cũng có thể đề xuất sử dụng thuốc ức chế miễn dịch như methotrexate, sulfasalazine, hoặc hydroxychloroquine. Những loại thuốc này có khả năng kiểm soát sự hoạt động của hệ thống miễn dịch. Hoạt chất thuốc giúp ngăn chặn sự tổn thương tiến triển trong khớp.
Đôi khi, bác sĩ có thể kê đơn corticosteroids như prednisone để kiểm soát viêm nhiễm. Việc sử dụng corticosteroids lâu dài có thể gây ra các tác dụng phụ nên thường giới hạn thời gian.
Trị liệu điện sinh học
Trị liệu điện sinh học là phương pháp hiện đại sử dụng dòng điện áp thấp điều trị xương khớp. Dòng điện truyền qua các điện cực đặc biệt an toàn và không xâm lấn. Nguyên lý của dòng điện giúp kích thích và khai thông kinh lạc. Nó bồi dưỡng dòng điện có sẵn trong cơ thể người, bổ sung năng lượng, dẫn dinh dưỡng đến từng vùng và hệ chức năng. Phương pháp này còn giúp tăng sinh tế bào, khả năng phục hồi xương khớp và cải thiện miễn dịch.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng được chỉ định trong điều trị RA, trong trường hợp mọi phương pháp trị liệu khác đều không đem lại hiệu quả mong muốn. Người bệnh RA có thể thực hiện các phẫu thuật như tháo nối khớp, lắp khớp giả, nội soi khớp gối…. Nhược điểm của biện pháp này là chi phí cao và tỷ lệ rủi ro thương tật vĩnh viễn xuất hiện ở người cao tuổi khá lớn.
Bài viết trên đây của ASIN đã tổng hợp chi tiết từ A-Z nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và các biện pháp điều trị viêm khớp dạng thấp. Đây là căn bệnh mạn tính, khó có thể giải quyết dứt điểm, tuy nhiên nếu người bệnh tuân thủ đúng lộ trình điều trị, chế độ ăn uống, tập luyện, lựa chọn chính xác cơ sở uy tín thì khả năng thuyên giảm các triệu chứng viêm khớp dạng thấp là hoàn toàn có thể.